استن لی یک مستند ساده و سرراست در مورد خالق شخصیت های کتاب های مصور است. نمایشی که برخاسته از ایده های بسیاری است. در نقد این مستند با یک گیمر همراه باشید.
فیلم های مستند را می توان آثاری فراتر از فیلم های داستانی دانست. فیلم هایی که تجربه های ویژه ای را برای مخاطب به ارمغان می آورد و آنها را با دنیایی آشنا می کند که هرگز ندیده و درک نکرده اند. یک اثر مستند بدون استفاده از هیچ عنصر تخیل و روابط نمایشی معمول در سینما ساخته می شود و به همین دلیل می توان این قالب را نزدیک ترین تجربه سینمایی به زندگی انسان دانست. فیلم های مستند در اصل با هدف اطلاع رسانی، تغییر احساسات جوامع، سیاست های مسلط، برهم زدن واقعیت ها و جسارت یک سری موضوعات خاص در ژانرهای مختلف از جمله ژانرهای داستانی ساخته می شوند.
مستندها سرشار از صمیمیت و آشنایی هستند، برخی از آنها بر کانون خاطرات افراد می افزاید و به علایقشان هویتی ماندگار می بخشد. پروژه استن لی یکی از آن مستندهای خاص است. حالا که دنیای مارول و ابرقهرمانانش به قطعه ای جدا نشدنی از پازل شرکت های سازنده فیلم و بازارهای فیلم تبدیل شده است، طبیعی است که طرفداران این سینمای خاص از دنیای سازندگان این شخصیت های ابرقهرمانی دیدن کنند.-heroes with this مستند. مستندی که با توجه به علاقه طیف وسیعی از تماشاگران سینما به دنیای ابرقهرمانان، می تواند مانند سفری دوباره به مارول باشد، اما از آن دسته مستندهایی نیست که بتوان آن را زیاد قدردانی کرد.
در ادامه قسمت هایی از داستان فیلم مشخص خواهد شد
استنلی مارتین لیبر نویسنده و خالق کتاب‌های دنیای مارول است که پس از انتشار اولین داستان ابرقهرمانی‌اش تحت عنوان استن لی به شهرت رسید. اکنون این مستند سعی دارد به زندگی و چگونگی شکل گیری داستان های کمیک بوک بپردازد. استن لی یک بیوگرافی و بیوگرافی است که با صدای استنلی مارتین همراه با تصاویری از زندگی و کار او است. گذشته و مجموعه ای از اتفاقات زندگی این شخصیت با مانکن های استاپ موشن شبیه سازی شده است و تعدادی تصویر و ویدئوی واقعی و آرشیوی نیز در این مستند وجود دارد.
استن لی یک مستند ساده و مستقیم است، ایده چندان پیچیده ای ندارد و مانند گزارشی می ماند که کمی به آن زرق و برق بخشیده ایم.
این مستند از تولد استن لی شروع می شود. خود شخصیت استن لیبر به عنوان دانای کل شروع به صحبت می کند و فیلم روایت را از منظر آن شخصیت پیش می برد. تصاویری از دوران کودکی او پخش می شود و فیلمساز با استفاده از عروسک ها گذشته خود را بازسازی می کند.
زندگی مردی که به عنوان پادو در یک خیاطی بزرگ کار می کرد و به یک تاجر و ناشر موفق تبدیل شد. این مستند لحنی بسیار شاد و پر جنب و جوش دارد و پر از نماهای امیدوارکننده ای است که فقط موفقیت ها را نشان می دهد. از طرفی صدای اصلی لیبر به استن لی جذابیت زیادی بخشید. عنصری که در آثار مستند بسیار به چشم می خورد و مهم است. صدا و قصه گویی در این قالب به اندازه بازیگری در آثار داستانی تأثیرگذار است.
استن لی یک مستند ساده و مستقیم است، ایده چندان پیچیده ای ندارد و مانند گزارشی می ماند که کمی به آن زرق و برق بخشیده ایم. تمام زندگی خالق شخصیت های کمیک و ساخته های او در این 90 دقیقه خلاصه می شود و به همین دلیل فیلمساز فرصت زیادی برای کند و کاو در تمام اتفاقات این داستان ندارد. مستند به گونه‌ای است که انگار پای استنلی مارتین نشسته‌ایم و او فقط مشکلاتی را می‌گوید که می‌خواهد از آنها یاد بگیریم. این پروژه یک کار یک طرفه به حساب می‌آید، زیرا طرفداران دنیای مارول و کمیک می‌دانند که جک کربی و استیو دیتکو همکاران استنلی هستند، افرادی که ابرقهرمانان این دنیای عجیب و غریب مدیون آنها خواهند بود، اما این مستند به آن احترام نمی‌گذارد. طرف این دو نفر است و سعی می کند فقط استن لی را قهرمان کند و سایر هم تیمی هایش را نادیده بگیرد.
استن لی را باید مستندی ساده و سطحی دانست. با نگاهی به این اثر، مخاطب نیازی به جستجوی دلیل خلق شخصیت های ابرقهرمانی محبوب آن ندارد. همانطور که می دانیم مرد عنکبوتی دراماتیک ترین ابرقهرمان دنیای کمیک و مارول است. از آنجا که او از فضا نیامده است، او فرد بالغی نیست و از همان ابتدا قوی و قوی وارد داستان نمی شود. مرد عنکبوتی یک نوجوان آسیب پذیر با وضعیتی شکننده است. ویژگی های باورپذیر و قابل هضم که باعث می شد عموم مردم با او همذات پنداری کنند و او را بیشتر از دیگر ابرقهرمانان به دنیای خودش ببینند. این ویژگی ها مرد عنکبوتی را به یکی از دوست داشتنی ترین و قابل دسترس ترین شخصیت های مارول تا به امروز تبدیل کرده است. بر این اساس مخاطبانی که مرد عنکبوتی را شخصیتی خاص و متفاوت می بینند دوست دارند با مراحل شکل گیری او بیشتر آشنا شوند که متاسفانه این اتفاق نمی افتد و مستند داستان او را با اشاره ای گذرا روایت می کند و مردود می شود.
استن لی مانند یک گزارش بی هدف برای پر کردن جاهای خالی است. هر ایده ای که در اینجا ارائه می شود فقط در سطح کار می کند و نتیجه خوبی نخواهد داشت.
مستندها مانند همه داستان های دیگر با ایده شروع می شوند، اما آنچه در این قالب بسیار مهم است، طرح مستند است. سوالی که مستند به دنبال چیست و چگونه طرحی منسجم ایجاد می کند؟ به تصویر کشیدن وقایع زندگی یک فرد از ابتدا تا انتها و هویت بخشیدن به آنها با استفاده از مجموعه ای از تصاویر آرشیوی، این اثر را نمی توان مستند نامید. یک بار دیگر استن لی را از ابتدا تا انتها مرور می کنیم، فیلم های آرشیوی، شخصیت های خلق شده، دوران کودکی استنلی، دوستان و خانواده او، هدف از ایجاد این چیست؟ نقطه تلاقی این همه ایده کجاست؟ تفکر پشت ساخت مستند چیست؟
وقتی به دنبال پاسخ این سوالات می گردیم، چیز زیادی برای گرفتن نداریم و اگر چند روزی از دیدن این مستند می گذرد، ممکن است آن را فراموش کرده باشیم. در واقع، اگر تعجب کنید که پروژه استن لی قصد داشت چه چیزی را نشان دهد و او چه چیزی را می خواست به طرفداران ابرقهرمان نشان دهد، پاسخ مستقیمی دریافت نخواهید کرد. استن لی مانند یک گزارش بی هدف برای پر کردن جاهای خالی است. هر ایده ای که در اینجا ارائه می شود فقط در سطح کار می کند و نتیجه خوبی نخواهد داشت. این مستند فاقد اطلاعات مهمی است که معمولاً در مستندها با مخاطب به اشتراک گذاشته می شود.
استن لی ادای احترامی خام به خالق یکی از به یاد ماندنی ترین شخصیت های کمیک و ابرقهرمانان جهان است. این مستند از آنجایی که دیدگاه دقیقی ندارد و نسبت به ایده هایش بی تفاوت است، به یک طرح منسجم نمی رسد. به همین دلیل، ردیابی جهان و شخصیت‌های کمیک مارول کار معنی‌داری نیست. پس از پایان مستند استن لی، تنها چیزی که به یاد داریم این است که چه کسی مرد عنکبوتی را خلق کرد و یک ابرقهرمان متفاوت به دنیای مارول داد. استن لی ممکن است در جاهایی اثری به یاد ماندنی و لذت بخش باشد، اما مستندی نیست که برای ما رمزگشایی کند و سوالات مهمی درباره شخصیت استنلی و شخصیت هایی که او خلق کرده را بررسی کند.