جیمز کامرون کارگردان پرآوازه هالیوود شاید یکی از بهترین کارگردانان اکشنی باشد که تاکنون پشت دوربین نشسته است. دست‌کم کارنامه کاری او از جمله ساخت برخی از بزرگ‌ترین بلاکباستر‌های تمام دوران که از چنین امری حکایت دارد.
نگاه او به داستان، شخصیت‌پردازی و فضاسازی تقریبا بی‌بدیل است، بااین‌حال او کارگردان چندان پرکاری نیست. درواقع در طول چهل سال حضورش در عرصه فیلمسازی، او کمتر از ده فیلم را کارگردانی کرده است و این امر شاید به خاطر توجه بسیار او به جزئیات یا وسواس و کمال‌گرایی بیش از اندازه‌اش باشد که باعث شده است هر کدام از آثار او پرفروش بوده و با تحسین منتقدان همراه باشند.
باتوجه به این مسائل این چندان غیرمنتظره نیست اگر فکر کنیم تقریبا هر بازیگری در هالیوود به‌دنبال فرصتی برای حضور در یکی از آثار کامرون باشد. اما بد نیست بدانید تعدادی از بازیگران شناخته شده دنیای سینما باوجود این مسئله، پیشنهاد بازی در آثار این کارگردان را رد کرده‌اند. خب البته این امر ممکن است برای هرکسی پیش بیاید، شاید گاهی برنامه کاری آن‌ها باهم تداخل داشته است یا شاید این عدم اشتیاق مربوط‌به زمانی باشد که کامرون هنوز چندان جای پای خود را به‌عنوان یک کارگردان محکم نکرده بود.
بااین‌حال ممکن است دربرخی از موارد وقتی بشنوید برخی از بازیگران به چه دلایلی این پیشنهاد را رد کرده‌اند، کمی حیرت کنید. درادامه این مطلب با یک گیمر همراه باشید تا ببینیم کدام بازیگران بزرگ دست رد به سینه کامرون زده و برای این کار خود چه دلایلی داشتند.
کلر دینز و فیلم تایتانیک
در طول دهه هشتاد میلادی و همینطور در اوایل دهه نود، جیمز کامرون به‌عنوان استاد ساخت فیلم‌های اکشن علمی تخیلی شناخته می‌شد. دراین سال‌ها او با ساخت آثاری شاخص همچون نابودگر، دنباله آن و همینطور فیلم بیگانه برای خود در این ژانر اسم و رسمی پیدا کرده بود.اما در سال ۱۹۹۷ کامرون در چرخشی آشکار به سراغ ساخت فیلم تایتانیک رفت که در آن زمان گیشه را به لرزه درآورده و به بزرگ‌ترین ستاره باکس آفیس تاریخ تا آن زمان تبدیل شد. طبیعی بود که این موفقیت باعث شد بازیگران جوان این فیلم یعنی کیت وینسلت و لئوناردو دی کاپریو هم به محبوبیت زیادی دست پیدا کنند. اما شاید برای‌تان جالب باشد بدانید پیش از وینسلت، ایفای نقش رز به کلر دینز پیشنهاد شد. ستاره‌ای که سابقه همکاری با لئوناردو دی کاپریو را در فیلم «رومئو + ژولیت» (Romeo + Juliet) داشت.
دینز در گفتگویی با ونیتی‌فر به این مسئله و رد پیشنهاد همکاری در بلاکباستر دو میلیارد دلاری کامرون اشاره کرده و گفت او تقریبا همان زمان در حماسه عاشقانه دیگری با لئوناردو دی کاپریو در مکزیکوسیتی بازی کرده بود. همان جایی که قرار بود بعدا فیلم تایتانیک هم درآنجا فیلم‌برداری شود. در آن زمان دینز یکی از ستاره‌های درحال رشد هالیوود بود که بعد از بازی در درام نوجوانان MTV یعنی «به اصطلاح زندگی من» (My So-Called Life) به شهرت و محبوبیت رسیده بود. بااین‌حال به نظر می‌رسد او هنوز آمادگی لازم برای حضور در تولیدات سینمایی پشت سر هم را نداشت. او در این گفت‌وگو به وضوح به این مسئله اشاره کرد و گفت که خود را برای این کار آماده نمی‌دیده است.
از آنجایی که در آن زمان دی کاپریو و دینز هر دو یک مدیر برنامه مشترک داشتند، او کمابیش با وضعیت همبازیش آشنا بود. او اشاره می‌کند که می‌توانسته حس کند دی کاپریو هم برای ایفای این نقش کمی مردد است. بااین‌حال او معتقد است که خودش در آن زمان آماده بازی در این فیلم نبوده است.
مت دیمون و فیلم آواتار
شاید این مورد یکی از معروف‌ترین مواردی باشد که یک بازیگر قید دستمزد بالایی را زده و پیشنهاد بازی در یک فیلم را رد کرده باشد. در آن زمان مت دیمون با حضور در مجموعه فیلم‌های جیسون بورن و همینطور یازده یار اوشن در اوج شهرت بود و به همین خاطر پیشنهاد بزرگ بازی در فیلم آواتار را دریافت کرد که شامل بخشی قابل‌توجه از درآمد نهایی فیلم هم می‌شد.
باتوجه به اینکه فیلم آواتار به رکوردی قابل‌توجه در باکس آفیس دست پیدا کرده و با یک حساب سرانگشتی، مشخص می‌شود که این یعنی یک درآمد بی‌نظیر و شاید همین مسئله باعث شده است که این بازیگر چند باری به پشیمانی خود بابت رد پیشنهاد بازی در این فیلم اشاره کند.
رد پیشنهاد بازی در فیلم آواتار یکی از افسوس‌های بزرگ مت دیمون در زندگی حرفه‌ایش است
او در سال ۲۰۲۱ در گفتگویی با «ددلاین» به این مسئله اشاره کرد و گفت در زمانی‌که فیلم آواتار به او پیشنهاد شده بود، جیمز کامرون از سهم ده درصدی از فروش فیلم هم صحبت کرده بود. ورایتی در گزارشی اشاره کرد که براین اساس مجموع پرداختی به دیمون در صورت بازی در این فیلم می‌توانست بیش از ۲۵۰ میلیون دلار باشد. همین امر باعث شده است که دیمون بارها و بارها از اشتباه بزرگ خود صحبت کند. بااین‌حال جیمز کامرون درجایی اشاره کرد که باتوجه به برنامه کاری دیمون در آن زمان و همینطور بازی در پروژه‌های دیگر، این امر تقریبا اجتناب ناپذیر بود.
کامرون در گفتگویی با رادیو بی‌بی‌سی به پشیمانی مت دیمون اشاره کرده و گفت اگرچه او مرتبا خودش را به خاطر این موضوع سرزنش می‌کند، اما واقعا چاره دیگری نداشت. چون همان زمان مجبور بود در فیلم دیگری از مجموعه فیلم‌های بورن بازی کند و کاری از دست کسی برنمی‌آمد. کامرون درنهایت گفت که مت دیمون یکی از بزرگ‌ترین ستارگان سینمای جهان است و وقتش است از این موضوع عبور کند.
رابرت دنیرو و فیلم تایتانیک
تایتانیک امروزه به‌عنوان فیلمی شناخته می‌شود که یک بازیگر جوان مثل لئوناردو دی کاپریو را به یک ستاره واقعی تراز اول تبدیل کرد. درواقع اگر توجه کرده باشید، تایتانیک بدون یک سوپراستار شناخته شده و بزرگ ساخته شد و بازیگران اصلیش اسم و رسم چندانی نداشتند و ستارگان کهنه کاری همچون کتی بیتس و بیل پکستون هم تنها ایفاگر نقش‌هایی کوچک بودند. بااین‌حال شاید باورتان نشود اما قرار بود یکی اسطوره‌های هالیوود در این فیلم بازی کند و او کسی نیست جز رابرت دنیرو ستاره فیلم رفقای خوب و همکار همیشگی مارتین اسکورسیزی که برای ایفای نقش مکمل مورد توجه کامرون بود.
طبق گزارش «The Mirror»، کامرون از دنیرو برای بازی نقش کاپیتان کشتی ادوارد جان اسمیت دعوت کرده بود. اما در آن زمان دنیرو به خاطر ابتلا به مشکلات عفونت گوارشی این پیشنهاد را رد کرد. البته این نقش نسبتا کوچکی بود، اما کامرون علاقه داشت فردی باجذبه ایفای این نقش را برعهده داشته باشد، نقش کاپیتانی که باید در زمان غرق شدن کشتی با صلابت ایستاده و اوضاع را مدیریت کند.
درنهایت بعد از رد پیشنهادش از طرف دنیرو، کامرون از برنارد هیل بازیگر بریتانیایی دعوت کرد، بازیگری که اکنون بسیاری از ما او را با نقش شاه تئودن در سه‌گانه ارباب حلقه‌ها می‌شناسیم. بااین‌حال دیدن گانگستر معروفی همچون دنیرو در نقش فرمانده کشتی تایتانیک، می‌توانست تجربه لذت بخشی باشد که متأسفانه از دست رفت.
مل گیبسون و فیلم نابودگر
در اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰، جیمز کامرون کارگردانی اولین فیلم خود «پیرانا ۲: تخم‌ریزی» (Piranha II: The Spawning) را آغاز کرد. فیلمی که الهام بخش ساخت اثر بعدی او یعنی فیلم نابودگر بود، داستان یک سایبورگ مرگبار که به گذشته سفر می‌کند تا مانع تولد بزرگ‌ترین دشمن خود و ناجی آینده باشد. همان زمان کامرون برای ایفای این نقش چندین نام در ذهن خود داشت و یکی از آن‌ها مل گیبسون بازیگر استرالیایی و ستاره نوظهور فیلم‌های اکشن بود.
در آن دوران گیبسون تازه بازی در فیلم مکس دیوانه ۲ (Mad Max 2) را به پایان برده بود، فیلمی موفقیت‌آمیز و کم هزینه که میلیون‌ها نفر را مجذوب خود کرده بود. بازی او در نقش یک قانون‌گذار خاموش و مرگبار در آینده‌ای پساآخرالزمانی می‌توانست نوید بخش حضوری درخشان در نقش T-800 یعنی یک ماشین مرگبار سرد و بی‌احساس باشد. بااین‌جود گیبسون این پشنهاد را رد کرد و کامرون مجبور شد به سراغ گزینه‌های دیگر فهرستش برود که براساس برخی از شایعات شامل ستاره‌هایی همچون سیلوستر استالونه هم می‌شد.
درنهایت پس از آنکه تهیه کننده فیلم ملاقاتی بین کامرون و آرنولد شوارتزنگر را برنامه‌ریزی کرد، کامرون حس کرد که بالاخره مرد مورد نظر خود را پیدا کرده است. البته در آن زمان آرنولد را برای ایفای نقش کایل ریس پیشنهاد داده بودندُ اما کامرون او را برای نقش ماشین تی هشتصد مناسب‌تر دید.
بیل کروداپ و تایتانیک
این روزها بسیاری بیل کروداپ را با ایفای نقش دکتر منهتن در فیلم نگهبانان اثر زک اسنایدر می‌شناسند. بااین‌حال او در فیلم‌هایی همچون بیگانه: کاوننت (Alien: Covenant) و مأموریت: غیرممکن ۳ (Mission: Impossible III) هم حضوری به یادماندنی داشته است. دردهه نود کروداپ درکنار لیو تایلر، جنیفر کانلی و واکین فینیکس در فیلم «اختراع ابوت‌ها» (Inventing the Abbots) هم حضور داشت.
بااین‌وجود اگر او از دور رقابت برای ایفای نقش شخصیت جک داوسون کنار نمی‌کشد، ممکن بود زندگی حرفه‌ایش به کلی تغییر کند. نقشی که درنهایت به لئوناردو دی کاپریو رسید. به نظر می‌رسد کروداپ علاقه‌ای به شهرتی که این نقش می‌توانست برایش به ارمغان بیاورد نداشت. او در مصاحبه‌ای با یواس ویکلی به این مسئله اشاره کرده و گفت که بازی در این نقش را مناسب خود نمی‌دید. او حتی اشاره کرد که به نظرش کلید اصلی موفقیت فیلم تایتانیک حضور لئوناردو دی کاپریو بود و اگر او در این فیلم حضور داشت شاید فروش آن در سراسر جهان به ۲۰۰ هزار دلار هم نمی‌رسید.
استینگ و فیلم نابودگر
زمانی‌که جیمز کامرون به‌دنبال بازیگری مناسب برای ایفای نقش T-800 بود، می‌دانست که به فردی با ظاهری خاص نیاز دارد. کامرون در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۲۱ به این مسئله اشاره کرده و گفت T-800 باید از نظر فیزیکی حالتی غیرقابل توصیف و به‌یادماندنی داشته و به‌دلیل همین بی‌عاطفه و بی‌احساس بودن تاحدی شوم ظاهر می‌شد. در آن زمان او حتی دوست بازیگرش لنس هنریکسن را هم مناسب این نقش می‌دانست، هرچند درنهایت هنریکسن نقش ولکوویچ افسر پلیس را به‌دست آورد. اما درکنار دیگر بازیگران مدنظر کامرون برای بازی در این نقش، استینگ هم یکی از انتخاب‌های او بود که البته تا آن زمان هرگز در نقش یک شخصیت شرور بازی نکرده بود.
کامرون باور داشت استینگ می‌تواند در نقش شخصیت شرور فیلم نابودگر حضور موفقی داشته باشد
کامرون اشاره می‌کند که مجذوب نگاه خاص استینگ بود که به نظرش کمی ماورایی می‌رسید. اما باوجود پیشنهاد ۳۵۰ هزار دلاری برای ایفای این نقش، استینگ علاقه‌ای از خود نشان نداد. کامرون معتقد است شاید استینگ برای حضور در فیلمی از یک فیلمساز بی‌تجربه‌ای مثل او مردد بود. او می‌گوید در آن زمان کارگردان بی‌تجربه‌ای بوده است و حتی به خاطر می‌آورد موقع ملاقات‌شان، استینگ با تمسخر به فیلم پیرانا هم اشاره کرده است.
البته به نظر می‌رسد تصور کامرون مبنی بر موفقیت حضور استینگ در نقش یک شخصیت شرور چندان هم دور از ذهن نبود. زمانی‌که استینگ در فیلم تلماسه اثر دیوید لینچ در نقش شخصیت شرور فید روتا بازی کرد، درستی این نظریه ثابت شد. البته استینگ به شکلی روی مجموعه فیلم‌های نابودگر تأثیرگذار بوده و آهنگ «روس‌ها» به الهام بخش بودن عناصر فیلم «ترمیناتور 2: روز داوری» کمک کرده است.
جانی دپ و فیلم تایتانیک
امروزه بسیاری جانی دپ را به خاطر اجرای درخشانش در نقش کاپیتان جک اسپاروی سرکش و عجیب و غریب در مجموعه فیلم‌های دزدان دریایی کارائیب می‌شناسند. اما در دهه‌ی ۹۰ میلادی، او یکی از پرطرفدارترین ستارگان جوان هالیوود بود که با حضور در فیلم‌هایی همچون «ادوارد دست قیچی» و «اد وود» تیم برتون و درام‌های نوجوان پسندی همچون «بنی و جون» (Benny & Joon) و «چه چیزی گیلبرت گریپ را آزار می‌دهد» (What’s Eating Gilbert Grape) به شهرت رسیده بود. اما شاید این برای‌تان غیرمنتظره باشد اگر بدانید جانی دپ ایفای نقش جک را در فیلم تایتانیک رد کرد و جالب‌تر اینکه جانی دپ دلیل این کار را تنفر از فیلمنامه این اثر عنوان کرده بود.
در سال ۲۰۰۱، دپ در برنامه هاوارد استرن به این مسئله اشاره کرد که گاهی اوقات این اتفاق افتاده و به نظر بازی کردن در یک نقش کار درستی نیست. او سرانجام بزرگ‌ترین پشیمانی خود را پذیرفته و به مجری برنامه گفت که او پانزده صفحه از فیلمنامه را مطالعه کرده و فکر کرد که این واقعا وحشتناک است. او اذعان کرد که نمی‌توانست این نقش را بپذیرد و باوجود کارنامه درخشان کامرون، او بازی در این نقش را رد کرد. بااین‌وجود تحمل ناپذیر بودن فیلمنامه به این معنا نبود که دپ فکر می‌کرد این فیلم شکست خواهد خورد. او به این مسئله اشاره کرده و گفت می‌دانسته است که تایتانیک فیلم پرفروش و محبوبی خواهد شد.
دنزل واشنگتن و فیلم ترمیناتور: روز داوری
در سال ۱۹۹۱، کامرون با ساخت دنباله فیلم نابودگر بازگشته و این بار با استفاده از فناوری نوظهور و انقلابی ،CGI این اثر را به شکلی درخشان‌تر از گذشته ارائه کرد. او همچنین نام‌های جدیدی را به فهرست بازیگران قبلی اضافه کرد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ادوارد فرلانگ، رابرت پاتریک و جو مورتون اشاره کرد. البته مورتون اولین انتخاب کامرون برای ایفای نقش دایسون نبود، چراکه قبل از او دنزل واشنگتن انتخاب اصلی کامرون برای این نقش بود.
دنزل واشنگتن فکر نمی‌کرد بازی در فیلم نابودگر به تجربه او به‌عنوان یک بازیگر بیفزاید، به‌همین خاطر این پیشنهاد را رد کرد
شاید تعجب آور باشد اگر بدانید واشنگتن که در آن زمان تنها بازی در دو فیلم را در کارنامه داشت، پیشنهاد کامرون را رد کرد. به‌گفته واشنگتن او به آن چیزی که این نقش به‌عنوان یک بازیگر به او ارائه می‌داد، علاقه‌ای نداشت. او می‌گوید قصد توهین به کامرون را ندارد اما وقتی فیلمنامه را خواند، فکر کرد که او با قبول این نقش قرار است فردی ترسیده به نظر برسد که دائم در حال عرق ریختن است و همین باعث شد قید بازی در این فیلم را بزند.
قابل درک است که ستاره‌ای همچون واشنگتن که سابقه دریافت جایزه اسکار را هم داشت، به‌دنبال چیزی مهیج‌تر باشد. ظاهرا واشنگتن از این مسئله پیشمان نیست. چون پروژه بعدی او که بازی در فیلم مالکوم ایکس بود، سومین نامزدی جایزه اسکار را برایش به ارمغان آورد.
کریستوفر ریو و فیلم نابودگر
همان‌طور که اشاره کردیم، جیمز کامرون قبل از آنکه ایفای نقش سایبورگ قاتل فیلم نابودگر را به آرنولد شوارتزنگر بسپارد، ستاره‌های مطرح دیگری همچون مل گیبسون و استینگ را هم مورد توجه قرار داده بود. اما این دو تنها بازیگرانی نبودند که نامزد بازی در این فیلم بودند، به‌عنوان نمونه کریستوفر ریو هم پیشنهاد ایفای نقشی متفاوت را در این فیلم دریافت کرده بود.
ریو در اوایل دهه هشتاد میلادی یک ستاره بزرگ بود و بازی در نقش سوپرمن باعث شده بود که این هنرپیشه اسم و رسم خوبی برای خود دست و پا کند. همین مسئله کامرون را تشویق کرد تا ریو را نه به‌عنوان یک نابودگر چشم فلزی از آینده، بلکه در مقام جنگجوی انسانی کایل ریس تصور کند. ممکن است این مسئله عجیب به نظر برسد اما استودیو هم آرنولد را برای همین نقش می‌خواست، اما انتخاب کامرون ریو بود که می‌توانست به فیلم قدرتی جدید ببخشد. در آن زمان ریو ستاره‌ای گرانقیمت بود و به همین خاطر پیشنهاد خوبی هم دریافت کرد، ولی او علاقه‌ای به این کار نداشت. باتوجه به حال‌وهوای چهارمین فیلم سوپرمن که داستانی با محوریت خلع سلاح هسته‌ای بود، طبیعی بود که لحن تلخ و خشن نابودگر چندان جذابیتی برای این ستاره نداشته باشد.
گوئینت پالترو و تایتانیک
اگرچه کیت وینسلت برای گرفتن نقش رز در فیلم تایتانیک به سختی جنگید، اما کامرون قبل از سپردن این نقش به او بازیگران دیگری را هم در نظر داشت. به جز کلر دینز، گوئینت پالترو هم انتخاب دیگر کامرون بود. در آن زمان او با ایفای نقش مکمل در فیلم مهیج هفت اثر دیوید فینچر و بازی در درام «جفرسون در پاریس» در مسیر موفقیت بود. بااین‌حال پالترو حتی خودش هم ازاینکه چطور از مسیر رسیدن به نقش رز منحرف شده، متعجب است.
او در برنامه نمایش هوارد استرن به این مسئله اشاره کرده و گفت درواقع در آن زمان او یکی از دو کاندیدا نهایی بازی در این نقش بوده، بااین‌حال به این پیشنهاد جواب منفی داده است. وقتی استرن سعی کرد با اصرار دلیل این مسئله را از او بپرسد پالترو گفت که او به گذشته و به انتخاب‌هایی که انجام داده است نگاه کرده و فکر می‌کند چرا به این یکی پاسخ مثبت داده و به دیگری جواب منفی داده است؟ او معتقد است دراینجا باید به تصویر بزرگ‌تر نگاه کرد و دید گرفتن هر نقش چه فایده‌ای دارد؟
ادوارد نورتون و آواتار: راه آب
خب شاید این خیلی غیرمنتظره باشد که بعد از اثبات توانایی کامرون در خلق آثار محبوب و پرفروش، باز هم بازیگرانی باشند که پیشنهاد بازی در آثار این کارگردان را نپذیرند. ولی خب، این مسئله رخ داده است.
درحالی‌که جیمز کامرون درحال تکمیل فیلمنامه فیلم آواتار: راه آب بود، شروع به ارائه پیشنهاد به بازیگران جدید کرد تا به تیم اضافه شوند. باتوجه به موفقیت فیلم اول، تصور اینکه کسی به این پشنهاد جواب منفی بدهد سخت بود، اما یک ستاره این کار را کرد و او کسی نیست جز ادوارد نورتون که با فیلم باشگاه مبارزه (Fight Club) به شهرت رسیده بود.
نورتون در گفتگویی اشاره کرد که با جیمز کامرون دوست است و درواقع او را بسیار تحسین می‌کند، به شکلی که شاید بتوان گفت او را می‌پرستد. اما زمانی‌که کامرون با پیشنهاد بازی در فیلم آواتار به سراغ نورتون آمد، این بازیگر این پیشنهاد را رد کرد. او گفت که کامرون بازی در نقش یک شخصیت شرور را به او پیشنهاد داد که از زمانی‌که به پاندورا می‌رسد، با نقشه‌های شوم خود ناوی‌ها را درهم می‌شکند و این آن چیزی نبود که نورتون آروزی تجربه کردن آن را داشت.
کامرون از او می‌خواست نقشی در آواتار داشته باشد، اما نورتون به او گفت که او می‌خواهد ناوی باشد و اگر نمی‌تواند، پس قصد بازی در این فیلم را هم ندارد. او می‌گوید که بخشی از دنیا صنعتی نیست و قصد نابودی پاندورا را ندارد. پس یا باید ناوی باشد یا هیچ نقشی را برعهده نمی‌گیرد.
درپایان شما در مورد تصمیم این بازیگران چه نظری دارید؟ چند لحظه تأمل کنید و این بازیگران را در همان نقش‌هایی که بازی در آن را نپذیرفتند تصور کنید، آیا آن‌ها گزینه‌های بهتری بودند؟ آیا می‌توانستند تصویری متفاوت از آن فیلم ارائه کنند؟ مشتاق شنیدن نظرات شما عزیزان هستیم، همچنان با یک گیمر همراه باشید. سپاس