مدت زیادی طول میکشد تا شیمیدانان ترکیب جدیدی را بسازند و ازنظر تئوری، ۶۹۰۳ ترکیب دو اتمی وجود دارد. حدود ۱٫۶ میلیون ترکیب سه اتمی مانند آب و دیاکسیدکربن وجود دارد. وقتی به ترکیبات چهار و پنج اتمی میرسیم، به همه افراد روی زمین نیاز داریم که هر کدام سه ترکیب بسازند. برای ساخت کل ترکیبات شیمیایی، باید همه مواد موجود در جهان را چندین بار بازیافت کنیم. البته این توضیح سادهانگارانه است. مواردی مانند ساختار و پایداری ترکیب، میتواند آن را پیچیدهتر و ساخت آن را دشوارتر کند.
بزرگترین ترکیب شمیایی که تاکنون ساخته شده است، در سال ۲۰۰۹ ساخته شد و نزدیک سه میلیون اتم دارد. هنوز مطمئن نیستیم ترکیب مذکور چه کاری انجام میدهد، اما از ترکیبات شیمیایی مشابه برای محافظت از داروهای سرطان در بدن تا زمان رسیدن به مکان مناسب استفاده میشود.
اما صبر کنید، شیمی قوانینی دارد!
درست است که قوانینی وجود دارد، اما آنها به نوعی انعطافپذیر هستند و این امر احتمالات بیشتری را برای ترکیبات شیمیایی ایجاد میکند.
حتی گازهای نجیب منزوی (ازجمله نئون، آرگون، زنون و هلیوم) که تمایل به اتصال به چیزی ندارند، گاهی اوقات ترکیباتی را تشکیل میدهند. آرگون هیدرید بهطور طبیعی در زمین وجود ندارد، اما در فضا پیدا شده است.
دانشمندان توانستهاند نسخههای مصنوعی را در آزمایشگاههایی بسازند که شرایط اعماق فضا را شبیهسازی میکنند. بنابراین، اگر محیطهای بسیار منحصربهفرد و نامساعد را در محاسبات خود لحاظ کنید، تعداد ترکیبات احتمالی افزایش پیدا میکند.
کربن معمولاً به یک تا چهار اتم دیگر متصل میشود، اما گاهیاوقات برای مدت کوتاهی اتصال کربن به پنج اتم نیز ممکن است. اتوبوسی با حداکثر ظرفیت چهار نفر را تصور کنید. اتوبوس در ایستگاه است و مردم درحال سوار شدن و پیاده شدن هستند. وقتی مردم درحال حرکت هستند، برای مدت کوتاهی ممکن است بیش از چهار نفر در اتوبوس حضور داشته باشند.
برخی از شیمیدانان تمام وقت خود را صرف تلاش برای ساخت ترکیباتی میکنند که طبق قوانین شیمی نباید وجود داشته باشند و گاهی اوقات موفق میشوند.
دانشمندان چگونه به دنبال ترکیبات جدید میگردند؟
دو راه اصلی برای یافتن ترکیبات شیمیایی جدید وجود دارد. یکی درنظر گرفتن ترکیب شناختهشده و اندکی تغییر آن ازطریق افزودن، حذف یا عوض کردن برخی از اتمها است. روش دیگر، درنظر گرفتن واکنش شیمیایی شناختهشده و استفاده از مواد اولیه جدید است. این دو روش راههایی برای جستجوی مجهولات شناختهشده هستند. اما چگونه میتوانیم شیمی واقعاً جدید یعنی مجهولات ناشناخته را جستجو کنیم؟
یکی از روشهایی که طی آن شیمیدانها درمورد ترکیبات جدید دانش تازهای به دست میآورند، نگریستن به جهان طبیعی است. پنیسیلین در سال ۱۹۲۸ زمانی کشف شد که الکساندر فلمینگ مشاهده کرد کپک درون ظرف آزمایشگاه از رشد باکتری جلوگیری کرده است. بیش از یک دهه بعد در سال ۱۹۳۹، هاوارد فلوری نحوه تولید مقادیر مناسب از پنیسیلین را با استفاده از کپک پیدا کرد. اما مدتی طول کشید تا در سال ۱۹۴۵ دوروتی هاجکین ساختار شیمیایی پنیسیلین را کشف کند.
اهمیت کشف ساختار مولکول پنیسیلین در آن است که بخشی از ساختار آن حاوی اتمهایی است که به شکل مربع در کنار هم قرار گرفتهاند که آرایش شیمیایی غیرمعمولی است که تعداد کمی از شیمیدانان حدس میزنند و ساختن آن دشوار است.